ماسک اکسیژن چیست؟
در بسیاری از بیماری های تنفسی و ریوی لازم است. در شرایطی که اکسیژن خون بیمار از حد نرمال که حدود 95% است کمتر می شود باید یه سرعت اکسیژن تراپی انجام شود. در این شرایط از کپسول اکسیژن یا اکسیژن ساز کمک گرفته می شود. ماسک اکسیژن یکی از تجهیزات مهم است که در اکسیژن درمانی استفاده می شود و با استفاده از یک لوله به کپسول اکسیژن متصل می گردد. ماسک بر روی دهان و بینی بیمار قرار می گیرد و اکسیژن را از کپسول به سیستم تنفسی بیمار می رساند و باعث می شود اکسیژن خون به حد نرمال برسد.
اکسیژن تراپی:
در اثر بیماری ها و مشکلات مختلف مانند آسم، ذات الریه، نارسایی قلبی، فیبروز سیستیک، آپنه خواب و عفونت های ریوی، اکسیژن خون کاهش پیدا می کند. در این حالت علائمی مانند تنگی مفس، تاکی کاردی، سرفه، خس خس سینه، تعرق و سرگیجه ایجاد می شود. اکسیژن تراپی در این شرایط باعث می شود اکسیژن اضافی در اختیار بدن قرار گیرد و درصد اکسیژن خون کم کم بالا برود. اکسیژن درمانی فقط با تجویز پزشک انجام می شود زیرا پزشک می تواند غلظت اکسیژن مورد نیاز و سرعت رسیدن آن به بدن بیمار را تعیین کند. علاوه بر این، اکسیژن بیش از حد می تواند باعث مسمومیت شود. پزشک متخصص تعیین می کند که بیمار چه مدت زمانی باید تحت اکسیژن تراپی قرار بگیرد.
انواع ماسک اکسیژن:
– کانولای بینی یا سوند نازال بینی: برای دریافت غلظت اکسیژن کم تا متوسط از این ماسک استفاده می شود که 1 تا 6 لیتر بر دقیقه اکسیژن رسانی انجام می دهد. این ماسک برای هیپوکسمی شدید که در آن غلظت اکسیژن بیمار کمتر از 92% است استفاده نمی شود زیرا نمی تواند اکسیژن کافی را برای این شرایط تامین کند. در بیمارانی که الگوی تنفسی نسبتا پایداری دارند از این مدل استفاده می شود. این نازال دو شاخک با اندازه 1.5 سانتی متر دارد که وارد سوراخ های بینی می شوند. این مدل سبک است و هنگام استفاده از آن برای خوردن و آشامیدن محدودیتی ایجاد نمی شود. البته در استفاده طولانی مدت از این ماسک، مخاط بینی تحریک شده و خشک می شوند و برای بیمار ناراحتی ایجاد می کنند.
– ماسک اکسیژن ساده: این ماسک برای جریان کم اکسیژن مناسب است و با یک تسمه دور سر بیمار بسته شده و روی دهان و بینی قرار می گیرد. این ماسک، اکسیژن را هنگام دم بیمار وارد می کند و دی اکسید کربن را در بازدم خارج می نماید. در حالتی که غلظت اکسیژن بین 40 تا 60 درصد باشد و 6 تا 10 لیتر در دقیقه اکسیژن ارائه شود این مدل مناسب ترین است. ماسک ساده باید کاملا به صورت بچسبد تا بهترین عملکرد را داشته باشد. کاربرد این ماسک اکسیژن بیشتر است و برای بیمارانی که از دهان نفس می کشند مدل مناسبی است. کاربرد این ماسک در اتاق عمل، اتاق ریکاوری، در منزل و هنگام جا به جایی بیمار است. از معایب این ماسک عدم مناسب بودن آن برای استفاده طولانی مدت است زیرا به صورت فشار می آورد و برای خوردن و آشامیدن باید از صورت برداشته شود.
– ماسک ونچوری: برای انتقال غلظت بالای اکسیژن با سرعت بالا از ماسک ونچوری یا ونتوری استفاده می شود که یک شیر مخصوص دارد که با آن جریان اکسیژن کنترل می شود. این ماسک، غلظت اکسیژن را تا 50% و جریان اکسیژن را تا 30 الی 50 لیتر در دقیقه تامین می کند. تنفس با این ماسک آسان تر است و برای بیماران دچار هیپوکسمی بسیار مناسب می باشد.
– ماسک مخزنی: این ماسک یک کیسه دارد که به آن متصل می شود و اکسیژن یا دی اکسید کربن اضافی را در خود جمع می کند. این مدل مناسب جریان بالای اکسیژن تا 50 لیتر در دقیقه است و دارای دو مدل استنشاق مجدد بخشی از دمای بازدم و بدون استنشاق مجدد می باشد. اگر جریان تهویه بیمار در هر دقیقه بیشتر از جریانی باشد که دستگاه وارد می کند، این هوا در مخزن ماسک ذخیره می شود. برای آن که غلظت اکسیژنی که از دستگاه جریان پیدا می کند افزایش پیدا کند از این ماسک استفاده می شود و در شرایط اضطراری قلبی و ریوی حاد که نیاز به جریان اکسیژن بالا است کاربرد دارد. از این ماسک برای کمتر از 4 ساعت استفاده می شود. در مواردی که مسمومیت با مونوکسید کربن وجود داشته باشد نیز از این مدل استفاده می شود.
ویژگی های ماسک مناسب:
– با توجه به آناتومی بیمار طراحی شده باشد.
– استاندارد و قابل انعطاف باشد.
– در مورد نازال، باید بتوان گیره آن را در بینی تنظیم کرد.
– شفاف باشد تا پزشک بتواند صورت بیمار را به خوبی بررسی کند و بوی پلاستیک ندهد.
– لاتکس نداشته باشد زیرا باعث حساسیت برخی افراد می شود.
– سایزبندی داشته باشد تا بیمار بسته به فرم و اندازه صورت بتواند سایز مناسب را انتخاب کند.
– بندهای آن راحت و ضد حساسیت باشند و باعث ناراحتی پوست نشوند.
– به تمامی مخازن اکسیژن وصل شود.
– از دهان و بینی فاصله داشته باشد.
مزایا و معایب ماسک اکسیژن:
از مزایای آن می توان به اکسیژن رسانی سریع، درمان هیپوسکمی شدید، امکان بازیافت دی اکسید کربن، کنترل بهتر غلظت اکسیژن و امکان ترکیب کردن اکسیژن با هوا اشاره کرد. پوشاندن دهان و بینی که می تواند موجب محدودیت در صحبت کردن، خوردن و آشامیدن شود و این که پیدا کردن سایز مناسب هر فرد کمی دشوار است از معایب این ماسک می باشد.
خرید ماسک اکسیژن:
تهیه ماسک اکسیژن مناسب اهمیت زیادی دارد زیرا اکسیژن خون و اکسیژن تراپی مستقیما با سیستم تنفسی ارتباط دارد و بسیار حیاتی است. ماسک باید سایز مناسبی داشته باشد، در غیر این صورت، پوست بیمار را آزار داده و اکسیژن رسانی نیز به خوبی انجام نمی شود. هم چنین نوع ماسک باید بسته به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز شده و خریداری شود. ماسک تهیه شده اعم از نازال یا دهان و بینی باید به دستگاه های اکسیژن مختلف به آسانی متصل شود.
قیمت ماسک:
انواع ماسک با قیمت ها و برندهای مختلف موجود هستند و در سایت درمان شو ارائه شده اند. قیمت این ماسک ها بسته به جنس آن ها و مدلی که دارند متفاوت است زیرا هر کدوم مدت زمان متفاوتی و برای کاربرد خاصی استفاده می شوند. قیمت ماسک اکسیژن تحت تاثیر بازار تجهیزات پزشکی متغیر می باشد.