دستگاه الکتروشوک چیست؟
یکی از مهم ترین تجهیزات پزشکی در بخش های مختلف درمانی دستگاه الکتروشوک است. به طور کلی از این دستگاه برای ایجاد شوک الکتریکی در قلب و بازگشت عملکرد و ضربان قلب به حالت نرمال استفاده می شود. دستگاه الکتروشوک که به آن دفیبریلاتور هم گفته می شود در بیمارستان ها، کلینیک ها، آمبولانس ها و حتی بعضی مراکز عمومی به کار می رود.
در بعضی از بیماری ها، قلب مثل همیشه عمل نمی کند و خون رسانی به مغز و اندام های دیگر با مشکل رو به رو می شود. به این وضعیت فیبریلاسیون بطنی گفته می شود. در این مواقع ضربان قلب هم نرمال نخواهد بود، خون کمی به اندام های بدن می رسد و در صورت عدم رسیدگی ممکن است فرد نهایتا حدود 10 دقیقه زنده بماند. یکی از مهم ترین شرایطی که در آن از دستگاه الکتروشوک استفاده می شود در همین حمله های قلبی است. نارسایی های احتقانی قلبی و آریتمی ها هم اگر در شرایط حاد باشند و درمان دارویی در آن ها تاثیر نداشته باشد تحت درمان به وسیله شوک برقی و دستگاه الکتروشوک قرار می گیرند.
اجزای دستگاه الکتروشوک:
همه دستگاه های الکتروشوک فارغ از برندهای آن ها شامل قسمت های مختلفی هستند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– باتری یکی از قسمت های مهم دستگاه الکتروشوک است. در این دستگاه معمولا از باتری نیکل-کادمیم یا سرب اسیدی استفاده می شود. باتری های نیکل-کادمیم کوچک تر هستند و معمولا به صورت سری بسته می شوند اما باتری های سرب اسید بزرگ تر و سنگین تر هستند.
– منبع تغذیه و کابل برق که از آن ها برای شارژ کردن باتری ها و تامین انرژی الکتریکی دستگاه استفاده می شود.
– الکترودهای اعمال شوک که عمدتا به دو صورت داخلی و خارجی وجود دارند. الکترودهای داخلی(Internal) که به آن ها الکترود قاشقی هم گفته می شود در عمل های قلب باز و به منظور اعمال مستقیم جریان الکتریکی به قلب به کار می روند. الکترودهای خارجی(External) یا پدال های دستی، دو پدال هستند به نام های اپکس(Apex) و استرنوم(Sternum) که اپکس در نوک قلب و پایین و استرنوم در قاعده قلب و بالا قرار می گیرد. در الکتروشوک های نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک از نوع دیگری از الکترودهای خارجی هم استفاده می شود که به صورت چسبی بوده و دو طرف قلب روی پوست بدن بیمار چسبانده می شوند.
– صفحه نمایش که تعدادی از پارامترها مانند میزان انرژی مشخص شده برای انجام شوک الکتریکی، وضعیت شارژ خازن دستگاه، ضربان و سیگنال قلب و وضعیت پروب ها را نشان می دهد.
– پروب ثبت ECG به منظور تشخیص بازگشت به شرایط نرمال و هم چنین ثبت سیگنال قلب در یک زمان به کار می رود.
– صفحه کلید یا سلکتورهای مناسب که از آن جهت روشن و خاموش کردن دستگاه، شارژ و دشارژ خازن، انتخاب مقدار انرژی، پردازش اطلاعات، پیس میکر(Pace Maker)، پرینت سیگنال ECG از طریق چاپگر دستگاه و هم چنین انتخاب مد دستگاه برای انجام شوک از نظر SYNC یا ASYNC بودن استفاده می شود. SYNC در واقع همان سینکرونیزه یا شوک هماهنگ کاردیو ورژن است که دستگاه انرژی الکتریکی خود را هماهنگ با ریتم قلب تخلیه می کند. ASYNC بر عکس حالت قبل و حالتی است که دستگاه انرژی الکتریکی را خلاف ریتم قلب تخلیه می کند. اگر حالت دستگاه تعیین نشود به صورت خودکار، دستگاه انرژی را به صورت خلاف ریتم قلب تخلیه می کند.
خرید دستگاه الکتروشوک:
از آن جایی که دستگاه الکتروشوک یکی از مهم ترین تجهیزات در حفظ جان بیماران است، وجود آن برای اکثر مراکز الزامی است. برای خرید دستگاه الکتروشوک بررسی این نکته که دستگاه قرار است در چه مرکزی و با چه میزان کاربری مورد استفاده قرار بگیرد اهمیت زیادی دارد. بررسی ابعاد دستگاه الکتروشوک، الکترودهای دستگاه و یک بار مصرف بودن یا نبودن آن ها از نکات مهم دیگر است. اعتبار شرکت سازنده دستگاه و همین طور خدمات پس از فروش دستگاه هم باید در نظر گرفته شود.
انواع دستگاه الکتروشوک:
– واحد پشتیبانی پیشرفته زندگی(ALS) – Advanced Life Support: این دستگاه امکان ثبت علائم حیاتی را برای تصمیم گیری و ارائه درمان دارد و توسط افراد متخصص در آمبولانس ها و مراکز درمانی استفاده می شود.
– دفیبریلاتور اتوماتیک خارجی(AED) – Automatic external defibrillator: یکی از دستگاه های محبوب است و در مراکز مختلف حتی در مدارس یا مراکز خرید هم می تواند استفاده شود. این دستگاه ریتم قلب بیمار را به صورت خودکار تجزیه و تحلیل کرده و کاربر را راهنمایی می کند. این دستگاه به کاربران می گوید در صورت نیاز شوک ایجاد کنند و حتی به صورت خودکار می تواند در شرایط لازم عمل شوک دادن را انجام دهد. از آن جایی که این الکتروشوک به حرکت بسیار حساس است در صورتی که در آمبولانس ها از آن استفاده می شود، ماشین باید متوقف شود تا بیمار حرکت نداشته باشد.
– دفیبریلاتور قلب و عروق قابل کاشت(ICD) – Implantable cardioverter defibrillator: این دستگاه به الکترود و سیم مجهز است و در قفسه سینه یا شکم بیمار کاشته می شود تا در شرایط لازم به صورت خودکار به قلب بیمار شوک بدهد.
– دفیبریلاتور پوشیدنی – Wearable defibrillator: این دستگاه بیرون از بدن بیمار قرار می گیرد و در مواردی استفاده می شود که بیمار در کوتاه مدت خطر آریتمی نداشته باشد.
قیمت دستگاه الکتروشوک:
برای آگاهی از قیمت دستگاه های الکتروشوک علاوه بر مشاهده سایت درمان شو می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید. با توجه به نوسانات بازار و همین طور بر اساس مدل و برند دستگاه ها، قیمت ها متغیر خواهند بود.
بهترین برندهای دستگاه الکتروشوک:
– فیلیپس: یکی از پر فروش ترین برندهای دستگاه الکتروشوک دستگاه فیلیپس است. این دستگاه می تواند ECG را تحلیل کند و قابلیت دفیبریلاسیون و پیس میکر خارجی دارد.
– Zoll: یکی از برندهای معتبر است که دستگاه های AED این برند بسیار پر فروش بوده و امکان استفاده از آن در مدارس و مراکز خرید و مکان های عمومی هم به راحتی وجود دارد.
– صاایران: از برندهای معتبر ایرانی است که در چهار مدل کار می کند و در برابر گرد و خاک غیر قابل نفوذ است.
– پویندگان راه سعادت: یکی دیگر از برندهای معتبر داخلی است که امکان ایجاد شوک به صورت خودکار و بدون دخالت کاربر را دارد.
نحوه عملکرد و استفاده از دستگاه الکتروشوک:
برای استفاده از دستگاه الکتروشوک باید دقت کرد که دستگاه اتوماتیک و یا غیر اتوماتیک است. در دستگاه های غیر اتوماتیک باید دستگاه را روشن کرده و میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز را بر حسب ژول مشخص کرد. دستگاه شارژ شده و پدال ها باید آماده شوند. یکی از پدال ها در بالای استخوان جناغ سینه و دیگری نوک قلب قرار می گیرد تا انرژی دستگاه تخلیه شود. از آن جایی که استفاده از دستگاه های غیر اتوماتیک نیاز به تخصص و شناخت دستگاه دارد کار با آن ها باید به وسیله کارشناس متبحر و در مراکز درمانی انجام شود.
در دستگاه های اتوماتیک تحلیل وضعیت قلب بیمار به صورت خودکار انجام می شود و اگر نیاز به شوک الکتریکی وجود داشت، دستگاه میزان آن را پیشنهاد می دهد تا کاربر با فشردن دکمه آن را اعمال کند.
برای اعمال شوک لازم است از ژل یا ماده هادی استفاده شود تا هوای بین پوست و الکترودها از بین برود. در زمان شوک الکتریکی انرژی دخیره شده در خازن های دستگاه الکتروشوک از یک الکترود به الکترود دیگر می رود. برای این منظور انرژی آزاد شده از سینه بیمار عبور می کند. این اتفاق یک شوک به قلب وارد می کند و باعث می شود ضربان قلب به حالت عادی بازگردد. مانیتور دستگاه هم شکل موج ECG را به صورت مداوم نشان می دهد.
افرادی که تحت شوک الکتریکی قرار می گیرند عمدتا بیهوش هستند اما افرادی که سریعا پس از شوک به هوش می آیند دردی را در قفسه سینه خود احساس می کنند. سوختگی پوست در محل اتصال الکترودها و هم چنین نکروز میوکارد یا مرگ بافت عضلانی قلب از جمله عوارض احتمالی استفاده از دستگاه الکتروشوک هستند.
نکات مهم در استفاده و نگه داری از دستگاه الکتروشوک:
– محیطی که دستگاه الکتروشوک در آن قرار می گیرد نباید مرطوب باشد. هم چنین دستگاه باید دور از تابش مستقیم آفتاب یا سرما و گرمای زیاد باشد.
– دستگاه الکتروشوک به ضربه حساس است و باید از افتادن یا برخورد سایر تجهیزات به آن جلوگیری شود.
– برای استفاده از دستگاه الکتروشوک از ژل یا ماده هادی استفاده می شود. این ماده پس از اتمام کار باید از پدال های دستگاه پاک شود تا رسوب ایجاد نکند. رسوب ایجاد شده می تواند در استفاده های بعدی جریان الکتریکی را منحرف کند.
– دستگاه نباید در تماس با مواد شیمیایی قرار بگیرد.
– در زمان تخلیه انرژی پدال ها نباید به یکدیگر چسبانده شوند.
– برای تمیز کردن دستگاه باید از محلول هایی که توسط شرکت سازنده تایید شده باشد، استفاده نمود.
– پس از ضد عفونی کردن دستگاه باید از خشک شدن محلول اطمینان حاصل کرد تا باعث آتش سوزی نشود.
– مرتب بودن سیم های دستگاه یکی از مواردی است که همواره باید مورد توجه قرار گیرد. گره خوردن سیم ها و خمیده ماندن آن ها برای طولانی مدت باعث شکسته شدن سیم ها و ایجاد قطعی در دستگاه می شود.
– پس از مدتی و در بازه های برنامه ریزی شده دستگاه باید از برق کشیده شود تا با روشن ماندن دستگاه، باتری آن تخلیه گردد. پس از آن لازم است مجددا برق دستگاه متصل شده و باتری شارژ شود.
– کالیبراسیون دستگاه به صورت سالانه و مرتب باید انجام شود.