دستگاه سی آرم چیست؟
یکی از تجهیزات پرکاربرد تصویربرداری در پزشکی، دستگاه سی آرم است. از آن جایی که این دستگاه بازویی شبیه به حرف C دارد، به آن سی آرم (C-Arm) گفته می شود. این دستگاه با استفاده از اشعه ایکس تصویربرداری را انجام می دهد. در واقع این دستگاه نوعی اسکنر است که برای انجام رادیوگرافی و تصویربرداری در حین عمل جراحی، به وسیله دُزهای مشخصی از اشعه ایکش به کار گرفته می شود. تصاویر این دستگاه کیفیت بسیار بالایی دارند و به همین دلیل در مواردی که به دقت زیاد برای تصویربرداری نیاز است، از دستگاه C-Arm استفاده می شود.
کاربرد دستگاه سی آرم اتاق عمل:
همان طور که گفته شد از دستگاه C-arm در مواردی که نیاز به تصاویر دقیق از اندام ها باشد استفاده می شود. به همین دلیل پزشکان و متخصصان در جراحی ها و برای انجام امور درمانی خاص از این دستگاه بهره می برند. در جراحی های ارتوپدی برای گذاشتن پلاک و پیچ یا کنترل کردن محل دقیق قرار گرفتن پروتز، در جراحی های مغز و اعصاب برای گذاشتن پروتز در ستون فقرات و گردن، در عمل های یورولوژی برای دسترسی به محل دقیق سنگ، برای کار گذاشتن پیس میکر قلبی، برای انجام مطالعات در زمینه بیوپسی پروستات و در عمل هایی که به منظور بیرون آوردن جسم خارجی انجام می شود، از دستگاه سی آرم استفاده می شود.
اجزای دستگاه سی آرم:
دستگاه سی آرم از قسمت های مختلفی تشکیل شده که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– مانیتور دستگاه که برای نمایش تصاویر به کار می رود.
– کیبرد یا صفحه کلید مانیتور که از آن برای ثبت اطلاعات بیمار بر روی مانیتور استفاده می کنند.
– بازوی سی آرم.
– چهار پدال پا که به منظور اعمال اشعه ایکس در نظر گرفته شده اند.
– کنترل دستی برای اعمال اشعه ایکس.
– اهرم هایی که برای حرکت دادن بازوی دستگاه سی آرم ساخته شده اند.
– کنترل پنل که برای چرخش تصاویر و همچنین تغییر روش اعمال اشعه ایکس به کار می رود.
– قفل مرکزی چرخ ها.
– تیوب تولید اشعه ایکس.
قیمت دستگاه سی آرم:
از آن جایی که شرکت و کشور سازنده، قابلیت های دستگاه، نوع کارکرد و موارد استفاده از دستگاه سی آرم متفاوت است، هر دستگاه می تواند قیمت متفاوتی داشته باشد. از طرف دیگر تغییرات بازار تجهیزات پزشکی و بازار ارز هم روی قیمت تجهیزات تاثیرگذار است به همین دلیل نمی توان قیمت ثابتی را در نظر گرفت. برای آگاهی از قیمت دستگاه سی آرم علاوه بر مشاهده سایت درمان شو، می توانید اطلاعات کامل را از کارشناسان ما دریافت کنید.
عملکرد دستگاه سی آرم:
دستگاه سی آرم یک منبع اشعه ایکس و یک تقویت کننده تصویر یا دیتکتور فلت پنل(Flat Panel Detector) دارد. اشعه ایکس از منبع(ژنراتور) به بدن بیمار تابیده و از آن عبور می کند. بازوی C شکل دستگاه امکان حرکت عمودی، افقی و در جهت های مختلف را فراهم کرده و این موضوع کمک می کند تا اشعه ایکس از تمام جهات بتواند به بدن بیمار برسد. اشعه هایی که از بدن بیمار عبور کردند وارد تقویت کننده تصویر می شوند و پس از آن فوتون ها توسط صفحه فلوئورسنت دریافت شده و به فوتون های نوری تبدیل می شوند. این فوتون های نوری از فلز فوتو کاتد متناسب با انرژی خودشان عبور می کنند و به فوتو الکترون تبدیل می شوند. اختلاف پتانسیلی که بین فوتو کاتد و آند وجود دارد باعث می شود این الکترون ها به سمت آند شتاب بگیرند. پس از آن این الکترون ها به وسیله چند عدسی متمرکز می شوند و به صفحه فلورسنت خروجی می رسند. پس از برخورد الکترون ها با این صفحه فوتون های نوری تابش می شوند و تصویر تشدید شده ای با عنوان X-ray Image Intensifier(XRII) تشکیل شده و روی صفحه نمایش نشان داده می شود.
یکی از ویژگی های دستگاه سی آرم تولید تصاویر سه بعدی است. این تصاویر با چرخش بازوی دستگاه اطراف بیمار حاصل می شوند.
خرید دستگاه سی آرم:
یکی از پرکاربردترین دستگاه های تصویربرداری در بیمارستان ها و مراکز پزشکی دستگاه سی آرم است. برای خرید این دستگاه باید هدف و کارایی مورد نیاز دستگاه را مد نظر قرار داد. برای انتخاب یک دستگاه سی آرم مناسب، علاوه بر بررسی اهداف کاربر، بهتر است قابلیت های مختلف در برندهای متفاوت بررسی شود. تمام قطعات دستگاه باید قبل از خرید بررسی و از سلامت آن ها اطمینان حاصل شود. خرید تجهیزات تصویربرداری پزشکی باید از مراکز و شرکت هایی انجام شود که ضمانتنامه و قرارداد تعمیر دستگاه را به خریدار ارائه دهند.
نگه داری از دستگاه سی آرم:
برای استفاده طولانی مدت از دستگاه باید موارد لازم برای نگه داری از سی آرم را رعایت کرد:
– همراه با دستگاه، محافظ برق یا استابیلایزر(Stabilizer) تهیه شود تا نوسانات برق شهری خطری برای دستگاه نداشته باشد.
– در زمان حمل دستگاه باید از منبع اشعه ایکس در مقابل ضربه محافظت کرد. ضربه به دستگاه می تواند روی کیفیت تصاویر ارائه شده تاثیر منفی داشته باشد.
– دستگاه به صورت مرتب تمیز شود تا گرد و غبار و آلودگی های میکروبی و شیمیایی روی آن باقی نماند.
– برای تمیز کردن دستگاه بهتر است از اسپری های مخصوص مثل دکونکس استفاده شود.
– عملکرد پدال ها، دکمه ها، بالا برنده و پایین برنده بازوی دستگاه باید هر روز یا در هر مرتبه استفاده از سی آرم بررسی شود.
– دستگاه باید بر اساس مدت زمانی که شرکت سازنده مشخص کرده، به صورت دوره ای کنترل و بررسی شود.
نکات ایمنی در استفاده از دستگاه سی آرم:
از آن جایی که در تصویربرداری به وسیله دستگاه سی آرم از اشعه ایکس استفاده می شود، رعایت کردن برخی از نکات برای حفظ سلامتی افراد ضروری است:
– بهتر است به بیمار در مورد نحوه تصویربرداری با دستگاه سی آرم اطلاعاتی داده شود.
– بیمار باید تا حد امکان از منبع اشعه ایکس فاصله داشته و به تشدید کننده تصویر نزدیک باشد؛ حداقل فاصله با منبع اشعه ایکس حدود 30 تا 40 سانتی متر است.
– بهتر است اشعه ایکس با کمترین دوز و در کمترین زمان ممکن به بدن بیمار برسد.
– در زمان انجام تصویربرداری افراد متفرقه در اتاق حضور نداشته باشند.
– تکنسین یا کارشناسی که با دستگاه کار می کند بهتر است در زمان تصویربرداری حداقل 35 سانتی متر از دستگاه فاصله داشته باشد.
– اشعه ایکس از سرب عبور نمی کند. با تکیه بر این موضوع می توان زیر میز یا روی سقف و دیوار اتاق یک حفاظ سربی نصب کرد.