نبولایزر چیست؟

نبولایزر یکی از تجهیزات پزشکی کاربردی از گروه تنفسی است که به منظور دارورسانی به بیماران مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی بیماری ها و مشکلات تنفسی لازم است دارو به طور مستقیم به ریه بیمار برسد. در صورتی که این داروها از طریق خوراکی یا تزریقی وارد بدن شوند علاوه بر ریه ها بر روی سایر قسمت های بدن نیز تاثیر می گذارند و ممکن است اثرگذاری لازم را نداشته باشند. این دستگاه دارو را از طریق دهان و بینی به سیستم تنفسی وارد می کند و باعث سرعت بخشیدن به درمان می شود. نبولایزر برای درمان بیماری هایی مانند فیبروز ریه، آسم شدید و عفونت ریه کاربرد دارد. ریه ها از برونش، برونشیول و آلوئول تشکیل شده اند و نبولایزر یا ریزپاش دارو را وارد این قسمت ها می کند.

کاربردهای نبولایزر:

نبولایزر برای درمان بیماری های زیر به کار می رود:

– آسم شدید

انسداد مزمن ریوی

– فیبروز کیستیک

– عفونت ریه

– احتقان، سینوزیت، آلرژی و سرماخوردگی

– برونشیت

اجزای دستگاه ریزپاش:

– کمپرسور: پمپ کننده هوا به درون مخزن دارو برای تبدیل داروی مایع به ذرات ریز بخار.

– مخزن دارو: داروی مایع به صورت تک یا ترکیبی از چند دارو در آن ریخته می شود. این مخزن باید مخصوص هر بیمار باشد و مرتب تمیز شود.

– لوله دستگاه برای انتقال هوا از کمپرسور به مخزن دارو.

– باتری: در نبولایزرهای قابل حمل از باتری قابل شارژ استفاده می شود.

– آداپتور دستگاه برای اتصال به برق.

– فیلتر: فیلترهای ورودی دستگاه، آلودگی و گرد و غبار را از هوای ورودی به دستگاه جدا می کند تا عفونت ریوی رخ ندهد. فیلترها باید مرتب چک شده و تمیز شوند.

– ماسک: از طریق ماسک، داروی تبخیر شده وارد دهان و بینی بیمار شده و به ریه ها می رسد. ماسک باید در سایز مناسب صورت بیمار تهیه شود و به شکلی تولید شود که نشتی نداشته باشد و دارو هدر نرود.

– کیف حمل دستگاه برای جا به جایی ایمن آن.

عملکرد نبولایزر چگونه است؟

پیش از استفاده از دستگاه باید اطمینان حاصل شود که دستگاه و مخزن آن تمیز باشند. در مخزن دستگاه داروی مایع ریخته می شود. ممکن است یک دارو یا ترکیبی از چند دارو استفاده شود. این داروها اکثرا استروئیدی و غلیظ هستند و ممکن است حالت چسبنده داشته باشند. هوا از محیط بیرون وارد دستگاه شده و فشرده می شود و از مخزن دارو عبور داده می شود. با استفاده از فشار هوا، داروها به ذرات بخار ریز تبدیل می شوند. اندازه ذرات بسته به نوع دستگاه متفاوت است که در ادامه متن به آن بیشتر پرداخته می شود. این ذرات به ماسک بیمار رسیده و وارد ریه ها می شوند.

هنگام استفاده از دستگاه باید بیمار صاف بنشیند و نبولایزر روی سطح صاف و هموار قرار داشته باشد. پس از روشن شدن دستگاه باید بیمار 15 تا 20 دقیقه دم و بازدم داشته باشد تا دارو کاملا استنشاق شود. پس از این که بیمار حس کرد دارویی دریافت نمی کند دستگاه باید خاموش شود. پس از استفاده از دستگاه باید قسمت های مختلف آن به خصوص ماسک به خوبی با آب گرم و صابون شسته و خشک شوند.

استفاده از نبولایزر چه مزایایی دارد؟

– در صورتی که بیماری حاد باشد و امکان دسترسی به مرکز درمانی وجود نداشته باشد استفاده از این دستگاه فایده های زیادی دارد و به درمان بیمار کمک می کند.

– در شرایطی که کودکان و سالمندان نیاز به دارو داشته باشند و دریافت داروی خوراکی یا اسپری برای آن ها سخت باشد این دستگاه کاربردی است.

– درد و اسپاسم بیمار با این دستگاه به سرعت کاهش پیدا می کند.

– سرفه به سرعت بهبود پیدا می کند.

– عفونت به خوبی برطرف می شود.

– عملکرد عضلات تنفسی بهبود داده می شود.

– می توان در حملات تنفسی مانند آسم از این دستگاه استفاده کرد.

– گردش خون در سیستم تنفسی بهتر می شود.

– از تجمع ترشحات تنفسی جلوگیری می شود.

– مجاری تنفسی پاکسازی می شود.

– چسبندگی برطرف می شود.

– راه تنفسی بیمار مرطوب می شود.

– بیمار راحت تر می تواند فعالیت های روزمره خود را انجام دهد.

چه داروهایی در این دستگاه استفاده می شوند؟

همان طور که قبل تر ذکر شد ممکن است در دستگاه یک دارو یا ترکیبی از چند دارو ریخته شود. علاوه بر این ممکن است لازم باشد یک دارو با محلول آب و نمک استریل ترکیب شده و سپس در مخزن دستگاه ریخته شود. داروهای زیر در نبولایزر استفاده می شوند:

– باز کننده مجرای تنفسی.

– تسکین دهنده مجرای تنفسی.

– کورتیکواستروئیدها یا کنترل کننده های التهاب.

– داروی کاهش دهنده خلط غیر طبیعی.

– کاهش دهنده تورم نای.

– استروئیدها با خاصیت پیشگیرانه.

– آلبوترول برای تسکین علائم آسم.

انواع نبولایزر:

– پنوماتیک یا کمپرسوری یا جت نبولایزر Jet nebulizer: داروها در این مدل برای آن که بتوانند به برونش ها برسند باید تا اندازه 5 تا 10 میکرون ریز شوند. این دستگاه هوا را وارد خود کرده و با ایجاد فشار منفی و ورود هوا به دارو، دارو از طریق یک لوله نازک بیرون کشیده شده و وارد ماسک بیمار می شود.

– نبولایزر با تکنولوژی مش کپ Mesh nebulizer: ذرات در این نبولایزر باید 2 تا 6 میکرون باشند تا بتوانند وارد برونشیول ها شوند. در این دستگاه یک صفحه با سوراخ های میکروسکوپی وجود دارد که ذرات دارو به آن پرتاب شده و با عبور از صفحه به اندازه مورد نظر ریز می شوند.

– اولتراسونیک Ultrasonic nebulizer: این دستگاه ذرات دارو را تا 0.5 تا 2 میکرون ریز می کند و دارای اسیلاتور الکتریک، مبدل اولتراسوند یا کریستال پیزوالکتریک، محفظه کوپلینگ و فن برای خروجی هوا می باشد. با روشن کردن دستگاه، یک ولتاژ الکتریکی دارای فرکانس بالا به کریستال پیزوالکتریک وارد شده و مبدل پیزوالکتریک این سیگنال را به نوسان های مکانیکی تبدیل می کند. این نوسانات در محفظه کوپلینگ، امواج صوتی با فرکانس 1 تا 2 مگاهرتز ایجاد می کنند. این امواج توسط آب مقطر موجود در محفظه کوپلینگ به دارو منتقل شده و باعث ایجاد حباب در مایع می شوند. در نهایت ذرات معلق مایع ایجاد شده و در هوا پراکنده می شوند. فشار هوای فن دستگاه، این ذرات را به بیرون محفظه هدایت می کند. لازم به ذکر است که هر چه فرکانس بالاتر باشد ذرات ریزتر می شوند.

خرید دستگاه نبولایزر در بازار تجهیزات پزشکی:

انواع نبولایزر در بازار تجهیزات پزشکی ایران به فروش می رسد. هنگام خرید این دستگاه باید دقت شود که مدل مورد نظر از میان پنوماتیک، مش کپ و اولتراسونیک بسته به نوع بیماری، نوع دارو و اندازه ذرات مورد نظر انتخاب شود. در مواردی نیز ممکن است پزشک تجویز کند که چند دارو با هم ترکیب شوند و دستگاهی که تهیه می شود بایداین قابلیت را داشته باشد. قطعات مختلف دستگاه باید به خوبی تمیز شوند. هم چنین ماسک آن باید کاملا روی صورت قرار گیرد تا نشتی نداشته باشد و دارو هدر نرود. کارشناسان وبسایت درمان شو شما را در خرید انواع نبولایزر یاری می دهند.