انواع تجهیزات پزشکی سنجشی

تجهیزات پزشکی سنجشی

انواع تجهیزات پزشکی سنجشی

تجهیزات پزشکی سنجشی دستگاه هایی هستند که به منظور اندازه گیری فاکتورهای سلامتی بدن مانند فشار خون، دمای بدن، قند خون و وزن مورد استفاده قرار می گیرند. این تجهیزات ممکن است در منزل برای سنجش های روزمره و یا در محیط های درمانی هنگام معاینه بیماران مورد استفاده قرار گیرند. در این مقاله دستگاه فشار سنج، تب سنج، ترازو و تست قند خون را که 4 دستگاه سنجشی بسیار مهم هستند مورد بررسی قرار می دهیم.

 

دستگاه فشار سنج:

فشار خون یکی از مهم ترین فاکتورها در سنجش سلامت سیستم قلبی و عروقی افراد است و در واقع نیرویی است که خون به دیواره رگ ها وارد می کند. این نیرو، فشار سیستولیک بر روی فشار دیاستولیک است و بر حسب میلی متر جیوه اندازه گیری می شود. فشار خون به طور نرمال 120 بر 80 میلی متر جیوه است. در اثر عوامل مختلف مانند افزایش سن، بیماریهای قلبی- عروقی  یا سوابق ژنتیکی ممکن است تغییراتی در فشار خون افراد ایجاد گردد. این تغییرات می توانند سلامت فرد را تهدید کنند بنابراین لازم است فشار خون در این افراد به طور منظم کنترل گردد.

 

مشکلات فشار خون شامل فشار خون بالا یا پایین و یا فشار خون نوسانی می باشند. در فشار خون نوسانی، بیمار به طور مداوم فشار خون بالا یا پایین ندارد بلکه در اثر عوامل روحی یا تغذیه نادرست فشار خون به طور ناگهانی بالا یا پایین می رود. فشار خون بالا معمولا تا مدت ها بی علامت است و به این ترتیب می تواند بسیار خطرناک باشد. این مشکل می تواند در صورت عدم تشخیص باعث حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلب و ریه، نارسایی کلیه و مشکلات چشمی شود. عوامل مختلفی موجب فشار خون بالا می شوند مانند:

  • الکل و سیگار
  • چاقی
  • سن بالای 60 سال
  • مصرف بالای نمک و چربی
  • عدم تحرک کافی
  • استرس
  • قرص های ضد بارداری یا داروهای کاهش دهنده اشتها
  • کاهش مصرف مواد غذایی سالم و تازه
  • مصرف بالای گوشت قرمز

تجهیزات سنجشی فشار سنجدر مقابل، فشار خون پایین به اندازه فشار خون بالا شایع نیست اما می تواند بسیار خطرناک باشد. فشار خون پایین حالتی است که در آن فشار خون بیمار به طور مداوم کمتر از 90 روی 60 میلی متر جیوه باشد. در صورت عدم تشخیص و پیگیری فشار خون پایین، ممکن است عضلات قلب آسیب ببینند یا بیمار دچار نارسایی قلبی، ضعف، درد قفسه سینه و سرگیجه شود. عوامل زیر می توانند موجب فشار خون پایین شوند:

  • بارداری
  • کمبود آب بدن
  • کم کاری یا پر کاری تیروئید
  • دیابت
  • برخی داروهای خاص
  • بیماری های کبدی
  • نارسایی قلبی
  • آریتمی
  • گشاد شدن عروق خونی
  • مصرف بیش از حد داروهای فشار خون بالا

 

به منظور سنجش فشار خون به طور روزمره در منزل یا در معاینات دوره ای در مطب پزشک از انواع دستگاه فشار سنج یا اسفیگمومانومتر(Sphygmomanometer) استفاده می شود که از تجهیزات پزشکی سنجشی بسیار مهم است. افرادی که دارای مشکلات فشار خون هستند باید به طور روزمره فشار خون خود را در منزل اندازه گیری کنند. برای این کار، کاف فشار سنج به دور دست بیمار بسته می شود و جریان خون در شریان بیمار متوقف می گردد. سپس جریان مجددا ایجاد شده و نبض بیمار و اندازه گیری آن توسط دستگاه میزان فشار خون را نشان می دهد.

 

انواع دستگاه فشارسنج:

  1. فشار سنج جیوه ای: فشار سنج جیوه ای قدیمی ترین دستگاه برای اندازه گیری فشار خون است. این دستگاه دقت زیادی دارد اما به دلیل وجود جیوه در ساختار آن و سمی بودن جیوه، استفاده از آن ممعمول نیستدستگاه فشارسنج جیوه ای و از دستگاه های جایگزین آن استفاده می شود که دقت اندازه گیری مناسبی دارند. البته امروزه فشار سنج هایی با طرح جیوه نیز تولید شده اند.

 

 

 

 

 

2. فشار سنج عقربه ای: فشار سنج های عقربه ای از دستگاه های بسیار دقیق در اندازه گیری فشار خون هستند. برای استفاده از این دستگاه نیاز به مهارت وجود دارد بنابراین بیشتر در محیط های درمانی توسط پزشک یا پرستار استفاده می شوند. علاوه بر این خود فرد نمی تواند با استفاده از این دستگاه فشار خوندستگاه فشارسنج عقربه ای

 خود را اندازه بگیرد. در کنار فشار سنج عقربه ای از یک گوشی پزشکی یا استتوسکوپ نیز برای شنیدن صدای قلب استفاده می شود. فشارسنج های عقربه ای به صورت رومیزی یا دیواری استفاده می شوند. مدل های دیواری ثابت هستند اما مدل رومیزی قابل جابجایی می باشد.

 

 

 

 

3. فشار سنج دیجیتالی: این گروه فشارسنج جدید ترین دستگاه ها برای اندازه گیری فشار خون هستند که هم در محیط های درمانی و هم به صورت خانگی استفاده می شوند. کار کردن با این دستگاه بسیار آسان است و افراد سالمند نیز می توانند به راحتی با این دستگاه فشار خون خود را به سرعت اندازه بگیرند. فشار سنج دیجیتالی دارای دو مدل مچی و بازویی است که مدل مچی آن به دلیل دقت اندازه گیری پایین منسوخ شده است. در فشار سنج دیجیتالی بازویی، کاف دستگاه به دور بازو بسته می شود و فشار خون به طور کاملا اتوماتیک تنها با فشردن یک دکمه اندازه گیری می شود. در این دستگاه فشار خون به سرعت

دستگاه فشارسنج دیجیتالی

 اندازه گیری شده و بر روی یک صفحه نمایش دیجیتالی با رزولوشن بالا و به صورت خوانا نمایش داده می شود.

 

 

 

 

 

فشار سنج دیجیتالی می تواند پارامترهای دیگر از جمله ضربان قلب را اندازه گیری کند و در صورت آریتمی یا بالا بودن فشار خون، هشدار صوتی داشته باشد. علاوه بر این، تعداد مشخصی از نتایج اندازه گیری شده در حافظه دستگاه ذخیره می شوند و به این ترتیب بیمار می تواند با مراجعه به پزشک، گزارشی از فشار خون خود در اختیار وی قرار دهد. این نتایج قابل انتقال به کامپیوتر و قابل ارسال هستند. علاوه بر آریتمی و فشار خون بالا یا پایین، در صورت تکان خوردن فرد یا عدم قرار گرفتن صحیح کاف فشار سنج، آلارم دستگاه به صدا در می آید.

دستگاه فشارسنج

نکات مهم در خرید دستگاه فشارسنج:

  1. دستگاه دقت اندازه گیری بالا داشته باشد و کالیبره شده باشد.
  2. سرعت اندازه گیری فشار خون بالا باشد.
  3. طول عمر باتری دستگاه بالا باشد و هم چنین بتوان از دستگاه با استفاده از برق هم استفاده کرد.
  4. حافظه داخلی دستگاه گنجایش بالا داشته باشد و برای چند کاربر نیز استفاده شود.
  5. کاف دستگاه فشار سنج برای اندازه های مختلف بازو مورد استفاده قرار گیرد و به راحتی دور دست بیمار بسته شود. علاوه بر این در ساختار کاف از لاتکس استفاده نشده باشد. زیرا این ماده ممکن است موجب حساسیت در برخی افراد گردد.

 

دستگاه تب سنج:

تب یکی از واکنش های دفاعی بدن است که نشان دهنده وجود عفونت در بدن می باشد. برای اندازه گیری تب و دمای بدن از انواع تب سنج که یکی از تجهیزات پزشکی سنجشی پر کاربرد است استفاده می شود که به آن ترمومتر(Thermometer) نیز گفته می شود. در گذشته از دماسنج های جیوه ای برای اندازه گیری دمای بدن استفاده می شد که علی رغم دقت اندازه گیری بالایی که دارند، به دلیل وجود جیوه در ساختارشان و سمی بودن جیوه استفاده از آن ها توصیه نمی شود. زیرا ممکن است با شکستن دماسنج جیوه آن با پوست دست تماس پیدا کند و موجب مسمومیت فرد گردد. علاوه بر این، دماسنج های جیوه ای مدت زمان بیشتری برای اندازه گیری دمای بدن نیاز دارند. امروزه از انواع تب سنج یا ترمومتر دیجیتالی استفاده می شود که علاوه بر محیط های درمانی، مناسب استفاده خانگی نیز می باشند. این تب سنج ها به خصوص مناسب اندازه گیری دمای بدن کودکان و نوزادان هستند و دما را در زمان بسیار کمی اندازه گیری و اعلام می کنند. علاوه بر این، خواندن دمای اندازه گیری شده در این ترمومترها نسبت به دماسنج های جیوه ای قدیمی راحت تر است. در خرید انواع مختلف تب سنج پزشکی باید به نکات زیر دقت شود:

 

  • دستگاه دارای صفحه نمایش بزرگ باشد و نتایج اعلام شده به صورت خوانا و با رزولوشن بالا نمایش داده شوند. به طوری که افراد مسن نیز بتوانند عدد حاصل را به راحتی بخوانند.
  • دقت اندازه گیری دستگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. ترمومتر باید بتواند دما را با بالاترین دقت ممکن اندازه گیری کند و در صورت بالا بودن دما هشدار صوتی داشته باشد.
  • در صورت روشن ماندن دستگاه بدون استفاده، باتری آن مصرف می شود، بنابراین بهتر است دستگاه دارای سیستم خاموشی خودکار باشد و در صورت چند دقیقه بلا استفاده ماندن خاموش گردد.
  • تب سنج های دیجیتال دارای حافظه داخلی هستند و میزان ذخیره نتایج آن ها با هم متفاوت است. هم چنین ممکن است در یک ترمومتر نتایج برای چند کاربر قابل ذخیره شدن باشد.

 

انواع تب سنج دیجیتال:

  1. تب سنج دهانی: این دستگاه دمای بدن را از طریق دهان اندازه گیری می کند. البته می توان با استفاده از آن دمای بدن را از طریق زیر بغل نیز اندازه گیری کرد. این نوع تب سنج بسیار متداول است زیرا هم قیمت مناسبی دارد و هم استفاده از آن در منزل بسیار آسان است.
  2. تب سنج گوشی: این نوع ترمومتر بیشتر در مطب ها و مراکز درمانی توسط پزشکان استفاده می شوند و بسیار دقیق هستند. این دستگاه می تواند دمای بدن را در 1 تا 2 ثانیه اندازه بگیرد.
  3. تب سنج رکتال: این مدل تب سنج مخصوص نوزادان و کودکان است و دمای بدن را از طریق مقعد اندازه گیری می کند. با این که این روش اندازه گیری بسیار دقیق است اما به دلیل نکات بهداشتی استفاده از این نوع تب سنج توصیه نمی شود.
  4. تب سنج لیزری: تب سنج های لیزری پر طرفدار ترین نوع تب سنج هستند و اندازه گیری دما را با استفاده از سیستم مادون قرمز اندازه گیری می کنند. هم چنین به دلیل این که نیاز به تماس کامل این دستگاه با بدن وجود ندارد، از لحاظ بهداشتی مناسب تر است. با قرار دادن دستگاه در فاصله نزدیک با پوست، دمای بدن به سرعت با استفاده از اشعه مادون قرمز اندازه گیری می شود. این نوع ترمومتر مناسب ترین دستگاه برای اندازه گیری دمای بدن کودکانی است که امکان استفاده از سایر مدل های تب سنج برای آن ها وجود ندارد.

ترازو:

وزن یکی از عوامل مهم در سنجش سلامتی بدن است و از اهمیت بالایی برخوردار است. وزن بسیار بالا یا پایین می تواند عامل بسیاری از بیماری ها باشد. بنابراین بهتر است وزن به طور منظم کنترل شود. ترازو یکی از تجهیزات پزشکی سنجشی پر کاربرد است که هم در منزل و هم در مراکز درمانی مانند مطب پزشکان مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله می تواند تنها جهت اندازه گیری وزن یا همراه با قابلیت اندازه گیری شاخص های سلامتی به کار رود. ترازوهای خانگی در دو مدل مکانیکی یا عقربه و دیجیتالی در بازار تجهیزات پزشکی موجود هستند.

دستگاه تب سنجانواع ترازو:

  1. ترازوی مکانیکی یا عقربه ای: این ترازوها بسیار ساده بوده و دارای یک صفحه درجه بندی شده و یک عقربه هستند که با ایستادن بر روی ترازو، عقربه عدد وزن را نشان می دهد. دقت اندازه گیری این دستگاه 1 کیلوگرم بوده و نسبت به ترازوهای دیجیتالی که معمولا دارای دقت اندازه گیری 100 گرم هستند دقت پایینی دارد. علاوه بر این، ترازوی مکانیکی سنگین تر از مدل های دیجیتالی است و می تواند فقط وزن را اندازه بگیرد. این نوع ترازو قابلیت اندازه گیری شاخص های سلامتی را ندارد و بسیار حساس است، به طوری که در اثر ضربه شدید دقت اندازه گیری خود را از دست می دهد.
  2. ترازوی دیجیتالی: ترازوهای دیجیتالی سبک هستند و دقت اندازه گیری بالایی دارند. می توان گفت این مدل ترازو مناسب ترین مدل برای استفاده های خانگی است. این دستگاه می تواند علاوه بر اندازه گیری وزن در واحد های اندازه گیری مختلف مانند کیلوگرم و پوند، انواع شاخص های سلامتی بدن را نیز اندازه بگیرد. این شاخص ها عبارتند از وزن استخوان، شاخص توده بدنی یا BMI، وزن ماهیچه، درصد توده چربی و میزان آب موجود در بدن.

 

علاوه بر این شاخص ها، دو فاکتور BMR و AMR نیز توسط ترازوی دیجیتالی اندازه گیری می شوند که به ترتیب عبارتند از میزان کالری که بدن فرد باید به صورت روزانه بسوزاند تا به وزن ایده آل خود برسد و میزان کالری که فرد باید به طور روزانه بسوزاند تا بتواند وزن حال حاضر خود را حفظ کند. مزیت دیگر ترازوهای دیجیتال قابلیت ذخیره نتایج اندازه گیری شده است. این ترازو ها دارای حافظه داخلی هستند و تعداد مشخصی از نتایج را در خون ذخیره می کنند. علاوه بر این ممکن است برای چند کاربر نیز استفاده شوند و نتایج را برای هر فرد به صورت جداگانه ذخیره کنند. اطلاعات این ترازو قابل انتقال به کامپیوتر بوده و می توانند به راحتی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند.

ترازو

دستگاه تست قند خون:

بیمارانی که مبتلا به دیابت هستند یا به دلیل شرایط بدنی و سابقه ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری می باشند، لازم است قند خون خود را به طور مرتب و روزانه بررسی کنند. به همین منظور از دستگاه تست قند خون یا گلوکومتر استفاده می شود. این دستگاه بیشتر کاربرد خانگی دارد اما می تواند در مطب نیز توسط پزشک برای معاینه بیماران دیابتی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از دستگاه گلوکومتر بسیار آسان است و بیمار می تواند هر روز در کمترین زمان ممکن با استفاده از این دستگاه قند خون خود را اندازه بگیرد و در صورت لزوم به پزشک مراجعه نماید. علاوه بر این، سنجش روزانه قند خون به کنترل بیماری دیابت نیز کمک می کند. بهترین زمان برای اندازه گیری قند خون در این بیماران هنگام صبح و بلافاصله بعد از بیدار شدن و به صورت ناشتا است. البته ممکن است توصیه شود بیمار قند خون خود را دو ساعت پس از صرف غذا نیز اندازه گیری کند. زیرا در این زمان قند خون به حالت طبیعی بدن برمی گردد.

 

نحوه اندازه گیری قند خون:

با استفاده از یک سوزن یا لنست مخصوص، یک قطره خون از دست بیمار خارج شده و بر روی یک نوار کاغذی مخصوص دستگاه قرار داده می شود. این نوار در دستگاه گذاشته شده و دستگاه در مدت زمان بسیار کوتاهی میزان قند خون را اندازه گیری می کند و نتایج حاصل را بر روی یک صفحه نمایش دیجیتالی به صورت خوانا و با رزولوشن بالا نشان می دهد. این صفحه نمایش باید طوری ساخته شده باشد که افراد مسن نیز بتوانند نتایج حاصل از اندازه گیری را به راحتی بخوانند.

میزان خونی که برای دستگاه لازم است در دستگاه ها و برندهای مختلف متفاوت است. اما این میزان بین 3 تا 10 میلی لیتر می باشد. هر چه مقدار خون مورد نیاز دستگاه کمتر باشد، دستگاه گلوکومتر مناسب تر است. سطح نواری که قطره خون بر روی آن قرار داده می شود دارای یک ماده شیمیایی است که با خون واکنش می دهد. سوزن یا لنست و نوار تست قند خون دستگاه نیز یک بار مصرف هستند و پس از هر بار اندازه گیری دور انداخته می شوند. در بعضی از گلوکومترها به جای نوار تست قند خون از یک دیسک استفاده می شود که خون روی آن قرار می گیرد و سپس دیسک داخل دستگاه گذاشته می شود. این دیسک ها نیز معمولا یک بار مصرف هستند.

دستگاه تست قند خون- تجهیزات پزشکی سنجشی

روش های اندازه گیری قند خون:

دستگاه های تست قند خون اندازه گیری را به دو روش انجام می دهند:

  1. فتومتری: در این روش از یک منبع نور در دستگاه استفاده می شود. گلوکز موجود در خون طی یک واکنش آنزیمی با ماده شیمیایی که روی نوار تست قند خون وجود دارد یک ماده رنگی تولید می کند. سپس نور با یک طول موج مشخص از منبع نوری دستگاه به نوار تست قند خون می تابد و توسط این ماده رنگی جذب می شود. هر چه میزان قند خون بیشتر باشد، ماده رنگی بیشتری تولید شده و جذب نور بیشتر می شود. بنابراین نور کمتری بازتاب می کند. در نهایت دستگاه مقدار نور منعکس شده را اندازه گیری می کند. در واقع هر چه نور بازتاب شده کمتر باشد قند خون بیمار بالاتر است. در این دستگاه تمیزی دستگاه و لنز آن از اهمیت بالایی برخوردار است و بر روی نتایج حاصل تاثیر می گذارد.
  2. الکتروشیمیایی: در این روش قند خون پس از قرار گرفتن خون بر روی نوار دستگاه، با آنزیم یک واکنش اسیدی می دهد و الکترون تولید می کند. هر چه قند خون بیمار بیشتر باشد الکترون بیشتری تولید می شود. در این روش چون دستگاه وابسته به نور نیست، تمیزی آن تاثیری بر روی نتایج اندازه گیری شده نمی گذارد.

دستگاه های تست قند خون موجود در بازار تجهیزات پزشکی بسیار متنوع هستند به طوری که می توان گفت حدود 25 مدل دستگاه از برندهای مختلف در بازار تجهیزات پزشکی ایران وجود دارند که بیمار می تواند با توجه به نیاز خود دستگاه مناسب را انتخاب نماید. تفاوت این دستگاه ها علاوه بر قیمت، در دقت اندازه گیری، سرعت اندازه گیری، روش اندازه گیری، میزان ذخیره نتایج حاصل از اندازه گیری و جنس سوزن و نوار تست قند خون است. این دستگاه ها بسیار کوچک هستند و به راحتی جابجا می شوند. هم چنین سرعت اندازه گیری آن ها نسبت به دستگاه های قدیمی بسیار بالاتر است.

 

خرید تجهیزات سنجشی در بازار تجهیزات پزشکی ایران:

انواع مختلف تجهیزات پزشکی سنجشی در بازار تجهیزات پزشکی ایران وجود دارد. هنگام خرید این دستگاه ها باید دقت شود که مدل مناسب با توجه به استفاده خانگی یا بیمارستانی انتخاب شود. هم چنین لازم است دستگاه کالیبره باشد و دقت اندازه گیری بالایی داشته باشد. شما می توانید با مراجعه به وب سایت فروشگاه درمان شو، انواع مختلف دستگاه های سنجشی را مشاهده کرده و با بهره گیری از مشاوره و راهنمایی گروه درمان شو، مناسب ترین را خریداری نمایید.